O σεισμός του 1856

 



Σεισμός στη Ρόδο (1856)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μετάβαση στην πλοήγησηΠήδηση στην αναζήτηση

Στις 12 Οκτωβρίου 1856 (σύμφωνα με το νέο ημερολόγιο και 30 Σεπτεμβρίου σύμφωνα με το παλιό το Ιουλιανό ημερολόγιο ) σημειώθηκε ισχυρός σεισμός στην Κρήτη [1]και στη Ρόδο. Ο σεισμός ήταν ενδιάμεσου εστιακού βάθους και είχε μέγεθος 8,2 στην κλίμακα Ρίχτερ.[2] Επειδή δεν υπήρχαν αρκετές μετρήσεις με όργανα, όπως γίνεται σήμερα, αναφέρεται ότι ο σεισμός μπορεί να ήταν 7,7 ρίχτερ. Έγινε στις 3 παρά τέταρτο το ξημέρωμα και το σίγουρο είναι ότι κράτησε παραπάνω από ένα λεπτό.


Ο μεγαλύτερος σεισμός που έγινε ποτέ στον Ελληνικό χώρο ήταν αυτός της 30ης Σεπτεμβρίου του 1856, ή 12 Οκτωμβρίου σύμφωνα με το νέο ημερολόγιο, και έγινε στο ρήγμα της Χάλκης.  Όποτε σύμφωνα με αυτό (13 μέρες πριν μετράμε) ο σεισμός έγινε στις 30 Σεπτεμβρίου του 1856 μ.Χ. ουσιαστικά ξημέρωμα της 1ης Οκτωμβρίου. Γι αυτό και στο Ηράκλειο όποτε γίνεται μνεία γι αυτό αναφέρεται με την ημερομηνία 30 Σεπτεμβρίου.  

Η ιδιαιτερότητα που έχουν αυτοί αυτοί οι σεισμοί που γίνονται σε νησιωτικές περιοχές είναι η εξής: 

Ξέρουμε για την βύθιση της αφρικανικής τεκτονικής πλάκας κάτω από την ευρασιατική ,η οποία συμβαίνει ετησίως κατά μερικά εκατοστά, κάτω από την Κρήτη ( στο λιβυκό πέλαγος) και δίνει μεγάλους σεισμούς. Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Γιατί η Τουρκία, ακολουθώντας το ρήγμα της Ανατόλιας-Βορείου Αιγαίου κινείται προς την Ελλάδα, κινείται προς τα δυτικά. Και το άλλο ρήγμα της Αδριατικής-βορείου Ιονίου κινείται προς την Ελλάδα, κινείται ανατολικά. Η Ελλάδα δηλαδή δέχεται πιέσεις από δεξιά και από αριστερά και αυτές οι πιέσεις στις λιθοσφαιρικές πλάκες (πέτρα και φωτιά, αυτό είναι κάτω από την επιφάνεια της γης, πετρώματα και φωτιά, η λάβα, το μάγμα) . 
Οι τεκτονικές πλάκες αναγκάζουν το Αιγαίο να κινηθεί προς τα κάτω. Έτσι η ευρασιατική πλάκα που περιλαμβάνει το Αιγαίο, κινούμενη προς τα κάτω, αναγκάζει την αφρικανική-ωκεάνια πλάκα, που κινείται προς τα πάνω να βυθιστεί κάτω από την ευρασιατική. Αυτή η σύγκρουση, η τριβή ανάμεσα τους, δίνει τις κατακρημνίσεις των πετρωμάτων, που είναι οι δονήσεις, οι σεισμοί. Η αφρικανική πλάκα βυθίζεται ως και 700 χλμ από κάτω, αναγκάζοντας τον υποθαλλάσιο χώρο του Αιγαίου να ανέβει, καθώς ανεβαίνει η ευρασιατική πλάκα, και η λάβα στο εσωτερικό να κινείται προς τα πάνω ,βρίσκοντας διέξοδο στα νησιά του Αιγαίου που έχουν ηφαίστεια .
Από αυτά το πιο γνωστό είναι της Σαντορίνης που εκρύγνειται ως ενεργό κατά διαστήματα. Όπως γύρω στο 1450 π.χ., που η έκρηξη του και ο σεισμός, κατέστρεψαν το ανάκτορο της Κνωσού, δίνοντας ένα γερό πλήγμα στον Μινωικό πολιτισμό. 
Ακόμα κι όταν δεν βγαίνει το μάγμα στα ηφαίστεια, η τεκτονική δραστηριότητα των πλακών μπορεί να δίνει ατμούς στα ηφαίστεια, κάποιες θερμές πηγές, όλα αυτά τα φαινόμενα σε αυτό οφείλονται.
Αυτός ο μηχανισμός δημιουργίας σεισμών ονομάζεται Νησιωτικό τόξο και συμβαίνει όπου συγκρούονται τεκτονικές πλάκες σε νησιωτικές περιοχές. Σε νησιωτικές περιοχές
όταν δύο πλάκες συγκρούονται μεταξύ τους, η βαρύτερη, η ωκεάνια, αυτή που βρίσκεται κάτω από την θάλασσα, και συγκρούεται με μια τεκτονική πλάκα που πάνω της βρίσκεται η ξηρά, τότε η ωκεάνια πλάκα, που είναι βαρύτερη (γιατί το νερό είναι βαρύ) βυθίζεται κάτω από την πλάκα της ξηράς. Στο σημείο τριβής τους, κατακριμνίζονται πετρώματα, και αυτή η κατακρύμνηση προκαλεί τους σεισμούς. 
Όπως έχουμε στην Κρήτη και σε διάφορα άλλα μέρη του κόσμου.
Eπάνω στην εικόνα  που βλέπουμε επάνω, με μαύρες γραμμές βλέπουμε τη συνέχεια του ρήγματος της Ανατόλιας ,ως ρήγμα του βορείου Αιγαίου και κάτω από την Κρήτη βλέπουμε το νησιωτικό τόξο. Και πως αυτό επεκτείνεται μέχρι επάνω στο Ιόνιο και το ρήγμα του στη Χάλκη έδωσε τον σεισμό της Ρόδου του 1856. Πρόκειται για μια σεισμικότητα, η οποία επηρεάζει τρεις περιοχές, το Ιόνιο πέλαγος, την Κρήτη- Ρόδο -Κω-Κάρπαθο, και το τμήμα του Αιγαίου.

Επιπτώσεις στην Κρήτη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Επάνω στην εικόνα με μαύρες γραμμές βλέπουμε τη συνέχεια του ρήγματος της Ανατόλιας ,ως ρήγμα του βορείου Αιγαίου και κάτω από την Κρήτη βλέπουμε το νησιωτικό τόξο. Και πως αυτό επεκτείνεται μέχρι επάνω στο Ιόνιο και το ρήγμα του στη Χάλκη έδωσε τον σεισμό της Ρόδου του 1856. Πρόκειται για μια σεισμικότητα, η οποία επηρεάζει τρεις περιοχές, το Ιόνιο πέλαγος, την Κρήτη- Ρόδο -Κω-Κάρπαθο, και το τμήμα του Αιγαίου.

Πριν από το 1856, είχαμε έναν άλλο φονικό σεισμό στις αρχές του 19ου αιώνα, στην Κρήτη Σεισμός στην Κρήτη (1810) τον Φεβρουαρίου του 1810 , που είχαμε 2.500 νεκρούς, και εξαιτίας του δέχτηκε ένα γερό πλήγμα αρχιτεκτονικό το ανάκτορο του Δούκα στο Ηράκλειο, και έτσι εγκαταλείφθηκε και 46 χρόνια μετά, με τον σεισμό του 1856 κατέρρευσε σχεδόν ολοκληρωτικά. [3]Επίσης σε αυτόν το χώρο και απέναντι από το ανάκτορο στην πλατεία των Αχτάρικων έπιασε και φωτιά, προφανώς από λυχνάρια που έπεσαν κάτω από τη δόνηση και καταστράφηκαν, κάηκαν 48 καταστήματα που βρισκόταν στην περιοχή και κάτω από το δουκικό ανάκτορο, που επί τουρκοκρατίας, είχαν διαμορφωθεί καταστήματα στο ισόγειο του, στο τμήμα που έβλεπε προς την πλατεία. Κάηκαν αυτά, ανέβηκε η φωτιά προς τους ορόφους, έπεσε και καταστράφηκε το μεγαλύτερο τμήμα του ανακτόρου, αφηνοντας ακεραια μόνο την είσοδο του, και κάποια δυτικά τόξα και ένα κομμάτι του δυτικού παρεκκλησίου της αυλής, από τα οποία μόνο η είσοδος φαίνεται σήμερα μέσα σε εμπορικό κατάστημα και μία σοφίτα από πάνω. Επίσης κατέπεσε η πύλη Voltone, που βρισκόταν στην πλατεία Νικηφόρου Φωκά, λίγο πιο πάνω και έφτανε και μέχρι τα μισά της σημερινής Βικελαίας δημοτικής βιβλιοθήκης. Επίσης κατέπεσαν οι στρατώνες του Ηρακλείου, που ήταν όπως έβγαινες από την πύλη Voltone προς τα αριστερά, στην σημερινή οδό δικαιοσύνης [4].

Επίσης καταστράφηκαν ο ναός του Αγίου Τίτου και το παλιό μοναστήρι του Αγίου Φραγίσκου που είχε μετατραπεί σε τζαμί και σήμερα στεγάζεται το αρχαιολογικό μουσείο Ηρακλείου. Επίσης κατέπεσε το τουρκικό κτίριο του διοικητηρίου,που βρισκόταν στο σημερινό πάρκο Θεοτοκοπούλου, δίπλα από το δουκικό ανάκτορο. Μόνο το σπίτι του Τούρκου επικεφαλής αγά (το σημερινό ξενοδοχείο Veneziano) δεν έπεσε γιατί ήταν ξύλινο κατά το μεγαλύτερο μέρος του. Μόνο 18 σπίτια έμειναν γενικά όρθια, από τα χιλιάδες που κατέπεσαν στο Ηράκλειο. Επίσης ζημιά έπαθε και ο ναός του Αγίου Μηνά.

Συνολικά, 618 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από το σεισμό, ενώ 638 τραυματίστηκαν στην Κρήτη. (Ο αριθμός δεν είναι ο ίδιος σε όλες τις πηγές, ένα όμως είναι σίγουρο, πάνω από 500 σκοτώθηκαν, πολλοί γιατί κοιμόταν και δεν μπόρεσαν να βγουν από τα σπίτια τους και πάνω από 500 τραυματίστηκαν). Ο σεισμός προκάλεσε εκτεταμένες καταστροφές, έχοντας μέγεθος ΙX στην κλίμακα Μερκάλι στην περιοχή του Ηρακλείου. Τα χωριά Καλέσια, Πετροκέφαλο, Πενταμόδι, Άγιος Μύρων, Κιθαρίδα, Ασσίτες και Βούτεςκαταστράφηκαν ολοσχερώς. Στη Ρόδο σκοτώθηκαν 60 άνθρωποι και στην Κάρπαθο (κυρίως στο χωριό Όλυμπος) 20.

Στην πόλη του Ηρακλείου, από τα 3620 σπίτια, μόνο 18 κρίθηκαν κατάλληλα για κατοίκηση. Στο νομό Χανίων υπήρχαν νεκροί και τραυματίες όμως οι ζημιές ήταν σαφώς μικρότερες. Στο Ρέθυμνο όλα σχεδόν τα σπίτια έπαθαν βλάβες.

Η Σητεία και τα χωριά των επαρχιών Ιεράπετρας και Μιραμπέλου υπέστησαν πολλές βλάβες.Σε όλη την Κρήτη 6.512 κτίρια καταστράφηκαν και 11.317 υπέστησαν βλάβες. Ο σεισμός προκάλεσε σημαντικές καταστροφές επίσης στην Κάρπαθο, στη Ρόδο, στην Κάσο, στην Σύμη, στο Καστελόριζο, στην Αμοργό και στην Κύπρο.[5]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ «Ζώνη Benioff».
  2. ↑ Γιώργος Κιούσης, Γιάννης Λυβιάκης (14 Οκτωβρίου 2013). «Τα 6,4 Ρίχτερ δεν μέτρησαν λόγω εστιακού βάθους και γερών κτηρίων». Ελευθεροτυπία. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2016.
  3. ↑ «Το δουκικό ανάκτορο του Χάνδακα».
  4. ↑ «Οι στρατώνες στο Ηράκλειο, σημερινά δικαστήρια».
  5. ↑ Ηράκλειο 1856 (ΙΧ) Οργανισμός Αντισεισμικής Προστασίας

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Σχόλια

Δημοσίευση σχολίου

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

The old venitian palace of capitano- a new classical hotel now-Youth Hostel Heraklion/ Το νεοκλασσικό ξενοδοχείο της οδού Λόρδου Βύρωνος

Εικόνα
  Down from Morozini fountain inside what is now Theotokopoulos park , there were running 2 Venetian palaces during Venetian occupation in Heraklion, Crete, the city so called Handakas at that time.  The first on the left side while we are getting down Theotokopoulou street, the Palace of the Venetian duke and on the right the palace of capitano (commander in chied). Turning the corner of Theotokopoulou street on Lord Byron's streer (Lordou Vyronos) on the corner, there is the new classical house been founded inside the borders of the Venetian palace of capitano, and in number 5, there is the second new classiacal building, which is also sited inside the borders of the capitano palace, and like the other one, it is also build with the stones taken from the capitano palace after that was abonded and demolished by earthquakes during 19th century.  In our time there is a hotel named Youth hostel Heraklion, and you can see how it is inside in the photos above. Operating as a hostel sin
Διαβάστε περισσότερα

Το δουκικό ανάκτορο του Χάνδακα

Εικόνα
Η άγνωστη ιστορία των στοιχειωμένων ανακτόρων του Ηρακλείου   ΤΟ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΟ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ ΤΟΥ ΕΝΕΤΙΚΟΥ                                     ΧΑΝΔΑΚΑ                          --------------------------------   Χτίστηκαν στην αρχή της Ενετοκρατίας. Το ανάκτορο του δούκα, απέναντι από τον Άγιο Μάρκο την εκκλησία, δίπλα το ανάκτορου του καπιτάνο, του αρχιναυάρχου και δίπλα του γενικού προβλεπτή. Δεν ήταν το ίδιο πρόσωπο. Ο ένας ήταν αρχηγός του στόλου, αρχιναυαρχος σαν να λέμε ο επικεφαλής του στρατού των Ενετών (πεζικό και ναυτικό) και ο άλλος ο γενικός προβλεπτής ήταν ο επικεφαλής των οικονομικών και των εσωτερικών υποθέσεων της Κρήτης. Και λίγο παρακάτω ήταν η πρώτη Λότζια. Στην σειρά των ανακτόρων, κι όχι απέναντι που είναι σήμερα. Στη μακέτα του Χάνδακα (που υπάρχει στο ΙΜΚ) σημείωσα ακριβώς τις θέσεις. Με μωβ ήταν η είσοδος του ανακτόρου. Στο πράσινο είναι το σημερινό νεοκλασικό της οδού Θεοτοκοπούλου. Με κόκκινο σημειώνω το κτίσμα εντός του αίθριου, που υπολογίζω ότι ήταν ακριβώς το δυτι
Διαβάστε περισσότερα

Το νεοκλασικό της οδού Θεοτοκοπούλου

Εικόνα
  A τελιέ Ντάντε- To νεοκλασικό κτίριο της οδού Θεοτοκοπούλου Η ιστορία   Είμαι εδώ 7 αιώνες. Το όνομά μου είναι Ντάντε, όπως του παλιού και διάσημου Ντάντε Αλιγκιέρι. Και ζω εδώ από τον Μεσαίωνα. Και ζω συνέχεια. Είμαι ένα ατελιέ, υψηλής ραπτικής και ένα όμορφο και μοναδικό από πάνω σπίτι. Ζω χτισμένος στην οδό Θεοτοκοπούλου, τον πιο παλιό μαζί με την ρούγα μαΐστρα, δρόμο στο Χάνδακα. Εδώ που βρίσκομαι εγώ όταν το Ηράκλειο ήταν βυζαντινό, περνούσε το βυζαντινό τείχος. Το ανατολικό ακρόπνοο της βυζαντινής πόλης. Ύστερα ήρθαν κι έκαναν κατάληψη οι Άραβες, κι από δω από αυτό το κομμάτι των τειχών στη θάλασσα, λαγούμια έσκαψε ο στρατός του Νικηφόρου Φωκά και έπεσε κομμάτι των τειχών και μπήκε ο αυτοκράτορας απελευθερωτής. Κι ένα κομμάτι από εκείνες τις πέτρες, λέει ο τωρινός μου ιδιοκτήτης και ένοικος, πήρανε για να με χτίσουν. Και σφήνωσαν τις πέτρες μου, τη μια με την άλλη και με χτίσανε, γύρω στο 1260, πενήντα σχεδόν χρόνια αφότου ο Χάνδακας είχε παραδοθεί από τον βυ
Διαβάστε περισσότερα