O σεισμός του 1856

 



Σεισμός στη Ρόδο (1856)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μετάβαση στην πλοήγησηΠήδηση στην αναζήτηση

Στις 12 Οκτωβρίου 1856 (σύμφωνα με το νέο ημερολόγιο και 30 Σεπτεμβρίου σύμφωνα με το παλιό το Ιουλιανό ημερολόγιο ) σημειώθηκε ισχυρός σεισμός στην Κρήτη [1]και στη Ρόδο. Ο σεισμός ήταν ενδιάμεσου εστιακού βάθους και είχε μέγεθος 8,2 στην κλίμακα Ρίχτερ.[2] Επειδή δεν υπήρχαν αρκετές μετρήσεις με όργανα, όπως γίνεται σήμερα, αναφέρεται ότι ο σεισμός μπορεί να ήταν 7,7 ρίχτερ. Έγινε στις 3 παρά τέταρτο το ξημέρωμα και το σίγουρο είναι ότι κράτησε παραπάνω από ένα λεπτό.


Ο μεγαλύτερος σεισμός που έγινε ποτέ στον Ελληνικό χώρο ήταν αυτός της 30ης Σεπτεμβρίου του 1856, ή 12 Οκτωμβρίου σύμφωνα με το νέο ημερολόγιο, και έγινε στο ρήγμα της Χάλκης.  Όποτε σύμφωνα με αυτό (13 μέρες πριν μετράμε) ο σεισμός έγινε στις 30 Σεπτεμβρίου του 1856 μ.Χ. ουσιαστικά ξημέρωμα της 1ης Οκτωμβρίου. Γι αυτό και στο Ηράκλειο όποτε γίνεται μνεία γι αυτό αναφέρεται με την ημερομηνία 30 Σεπτεμβρίου.  

Η ιδιαιτερότητα που έχουν αυτοί αυτοί οι σεισμοί που γίνονται σε νησιωτικές περιοχές είναι η εξής: 

Ξέρουμε για την βύθιση της αφρικανικής τεκτονικής πλάκας κάτω από την ευρασιατική ,η οποία συμβαίνει ετησίως κατά μερικά εκατοστά, κάτω από την Κρήτη ( στο λιβυκό πέλαγος) και δίνει μεγάλους σεισμούς. Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Γιατί η Τουρκία, ακολουθώντας το ρήγμα της Ανατόλιας-Βορείου Αιγαίου κινείται προς την Ελλάδα, κινείται προς τα δυτικά. Και το άλλο ρήγμα της Αδριατικής-βορείου Ιονίου κινείται προς την Ελλάδα, κινείται ανατολικά. Η Ελλάδα δηλαδή δέχεται πιέσεις από δεξιά και από αριστερά και αυτές οι πιέσεις στις λιθοσφαιρικές πλάκες (πέτρα και φωτιά, αυτό είναι κάτω από την επιφάνεια της γης, πετρώματα και φωτιά, η λάβα, το μάγμα) . 
Οι τεκτονικές πλάκες αναγκάζουν το Αιγαίο να κινηθεί προς τα κάτω. Έτσι η ευρασιατική πλάκα που περιλαμβάνει το Αιγαίο, κινούμενη προς τα κάτω, αναγκάζει την αφρικανική-ωκεάνια πλάκα, που κινείται προς τα πάνω να βυθιστεί κάτω από την ευρασιατική. Αυτή η σύγκρουση, η τριβή ανάμεσα τους, δίνει τις κατακρημνίσεις των πετρωμάτων, που είναι οι δονήσεις, οι σεισμοί. Η αφρικανική πλάκα βυθίζεται ως και 700 χλμ από κάτω, αναγκάζοντας τον υποθαλλάσιο χώρο του Αιγαίου να ανέβει, καθώς ανεβαίνει η ευρασιατική πλάκα, και η λάβα στο εσωτερικό να κινείται προς τα πάνω ,βρίσκοντας διέξοδο στα νησιά του Αιγαίου που έχουν ηφαίστεια .
Από αυτά το πιο γνωστό είναι της Σαντορίνης που εκρύγνειται ως ενεργό κατά διαστήματα. Όπως γύρω στο 1450 π.χ., που η έκρηξη του και ο σεισμός, κατέστρεψαν το ανάκτορο της Κνωσού, δίνοντας ένα γερό πλήγμα στον Μινωικό πολιτισμό. 
Ακόμα κι όταν δεν βγαίνει το μάγμα στα ηφαίστεια, η τεκτονική δραστηριότητα των πλακών μπορεί να δίνει ατμούς στα ηφαίστεια, κάποιες θερμές πηγές, όλα αυτά τα φαινόμενα σε αυτό οφείλονται.
Αυτός ο μηχανισμός δημιουργίας σεισμών ονομάζεται Νησιωτικό τόξο και συμβαίνει όπου συγκρούονται τεκτονικές πλάκες σε νησιωτικές περιοχές. Σε νησιωτικές περιοχές
όταν δύο πλάκες συγκρούονται μεταξύ τους, η βαρύτερη, η ωκεάνια, αυτή που βρίσκεται κάτω από την θάλασσα, και συγκρούεται με μια τεκτονική πλάκα που πάνω της βρίσκεται η ξηρά, τότε η ωκεάνια πλάκα, που είναι βαρύτερη (γιατί το νερό είναι βαρύ) βυθίζεται κάτω από την πλάκα της ξηράς. Στο σημείο τριβής τους, κατακριμνίζονται πετρώματα, και αυτή η κατακρύμνηση προκαλεί τους σεισμούς. 
Όπως έχουμε στην Κρήτη και σε διάφορα άλλα μέρη του κόσμου.
Eπάνω στην εικόνα  που βλέπουμε επάνω, με μαύρες γραμμές βλέπουμε τη συνέχεια του ρήγματος της Ανατόλιας ,ως ρήγμα του βορείου Αιγαίου και κάτω από την Κρήτη βλέπουμε το νησιωτικό τόξο. Και πως αυτό επεκτείνεται μέχρι επάνω στο Ιόνιο και το ρήγμα του στη Χάλκη έδωσε τον σεισμό της Ρόδου του 1856. Πρόκειται για μια σεισμικότητα, η οποία επηρεάζει τρεις περιοχές, το Ιόνιο πέλαγος, την Κρήτη- Ρόδο -Κω-Κάρπαθο, και το τμήμα του Αιγαίου.

Επιπτώσεις στην Κρήτη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Επάνω στην εικόνα με μαύρες γραμμές βλέπουμε τη συνέχεια του ρήγματος της Ανατόλιας ,ως ρήγμα του βορείου Αιγαίου και κάτω από την Κρήτη βλέπουμε το νησιωτικό τόξο. Και πως αυτό επεκτείνεται μέχρι επάνω στο Ιόνιο και το ρήγμα του στη Χάλκη έδωσε τον σεισμό της Ρόδου του 1856. Πρόκειται για μια σεισμικότητα, η οποία επηρεάζει τρεις περιοχές, το Ιόνιο πέλαγος, την Κρήτη- Ρόδο -Κω-Κάρπαθο, και το τμήμα του Αιγαίου.

Πριν από το 1856, είχαμε έναν άλλο φονικό σεισμό στις αρχές του 19ου αιώνα, στην Κρήτη Σεισμός στην Κρήτη (1810) τον Φεβρουαρίου του 1810 , που είχαμε 2.500 νεκρούς, και εξαιτίας του δέχτηκε ένα γερό πλήγμα αρχιτεκτονικό το ανάκτορο του Δούκα στο Ηράκλειο, και έτσι εγκαταλείφθηκε και 46 χρόνια μετά, με τον σεισμό του 1856 κατέρρευσε σχεδόν ολοκληρωτικά. [3]Επίσης σε αυτόν το χώρο και απέναντι από το ανάκτορο στην πλατεία των Αχτάρικων έπιασε και φωτιά, προφανώς από λυχνάρια που έπεσαν κάτω από τη δόνηση και καταστράφηκαν, κάηκαν 48 καταστήματα που βρισκόταν στην περιοχή και κάτω από το δουκικό ανάκτορο, που επί τουρκοκρατίας, είχαν διαμορφωθεί καταστήματα στο ισόγειο του, στο τμήμα που έβλεπε προς την πλατεία. Κάηκαν αυτά, ανέβηκε η φωτιά προς τους ορόφους, έπεσε και καταστράφηκε το μεγαλύτερο τμήμα του ανακτόρου, αφηνοντας ακεραια μόνο την είσοδο του, και κάποια δυτικά τόξα και ένα κομμάτι του δυτικού παρεκκλησίου της αυλής, από τα οποία μόνο η είσοδος φαίνεται σήμερα μέσα σε εμπορικό κατάστημα και μία σοφίτα από πάνω. Επίσης κατέπεσε η πύλη Voltone, που βρισκόταν στην πλατεία Νικηφόρου Φωκά, λίγο πιο πάνω και έφτανε και μέχρι τα μισά της σημερινής Βικελαίας δημοτικής βιβλιοθήκης. Επίσης κατέπεσαν οι στρατώνες του Ηρακλείου, που ήταν όπως έβγαινες από την πύλη Voltone προς τα αριστερά, στην σημερινή οδό δικαιοσύνης [4].

Επίσης καταστράφηκαν ο ναός του Αγίου Τίτου και το παλιό μοναστήρι του Αγίου Φραγίσκου που είχε μετατραπεί σε τζαμί και σήμερα στεγάζεται το αρχαιολογικό μουσείο Ηρακλείου. Επίσης κατέπεσε το τουρκικό κτίριο του διοικητηρίου,που βρισκόταν στο σημερινό πάρκο Θεοτοκοπούλου, δίπλα από το δουκικό ανάκτορο. Μόνο το σπίτι του Τούρκου επικεφαλής αγά (το σημερινό ξενοδοχείο Veneziano) δεν έπεσε γιατί ήταν ξύλινο κατά το μεγαλύτερο μέρος του. Μόνο 18 σπίτια έμειναν γενικά όρθια, από τα χιλιάδες που κατέπεσαν στο Ηράκλειο. Επίσης ζημιά έπαθε και ο ναός του Αγίου Μηνά.

Συνολικά, 618 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από το σεισμό, ενώ 638 τραυματίστηκαν στην Κρήτη. (Ο αριθμός δεν είναι ο ίδιος σε όλες τις πηγές, ένα όμως είναι σίγουρο, πάνω από 500 σκοτώθηκαν, πολλοί γιατί κοιμόταν και δεν μπόρεσαν να βγουν από τα σπίτια τους και πάνω από 500 τραυματίστηκαν). Ο σεισμός προκάλεσε εκτεταμένες καταστροφές, έχοντας μέγεθος ΙX στην κλίμακα Μερκάλι στην περιοχή του Ηρακλείου. Τα χωριά Καλέσια, Πετροκέφαλο, Πενταμόδι, Άγιος Μύρων, Κιθαρίδα, Ασσίτες και Βούτεςκαταστράφηκαν ολοσχερώς. Στη Ρόδο σκοτώθηκαν 60 άνθρωποι και στην Κάρπαθο (κυρίως στο χωριό Όλυμπος) 20.

Στην πόλη του Ηρακλείου, από τα 3620 σπίτια, μόνο 18 κρίθηκαν κατάλληλα για κατοίκηση. Στο νομό Χανίων υπήρχαν νεκροί και τραυματίες όμως οι ζημιές ήταν σαφώς μικρότερες. Στο Ρέθυμνο όλα σχεδόν τα σπίτια έπαθαν βλάβες.

Η Σητεία και τα χωριά των επαρχιών Ιεράπετρας και Μιραμπέλου υπέστησαν πολλές βλάβες.Σε όλη την Κρήτη 6.512 κτίρια καταστράφηκαν και 11.317 υπέστησαν βλάβες. Ο σεισμός προκάλεσε σημαντικές καταστροφές επίσης στην Κάρπαθο, στη Ρόδο, στην Κάσο, στην Σύμη, στο Καστελόριζο, στην Αμοργό και στην Κύπρο.[5]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ «Ζώνη Benioff».
  2. ↑ Γιώργος Κιούσης, Γιάννης Λυβιάκης (14 Οκτωβρίου 2013). «Τα 6,4 Ρίχτερ δεν μέτρησαν λόγω εστιακού βάθους και γερών κτηρίων». Ελευθεροτυπία. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2016.
  3. ↑ «Το δουκικό ανάκτορο του Χάνδακα».
  4. ↑ «Οι στρατώνες στο Ηράκλειο, σημερινά δικαστήρια».
  5. ↑ Ηράκλειο 1856 (ΙΧ) Οργανισμός Αντισεισμικής Προστασίας

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Σχόλια

Δημοσίευση σχολίου

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Οι στρατώνες στο Ηράκλειο, σημερινά δικαστήρια

Εικόνα
  Χτίστηκαν επί Ενετοκρατίας για να στεγαστούν εκεί πέρα οι ενετοί στρατιώτες, καθώς δεν υπήρχε ειδικό κατάλυμα. Προφανώς και αυτό το χτίσμα δημιουργήθηκε με πέτρες από το πεσμένο και κατεστραμμένο παλάτι και της πόλης της Κνωσού και από τον 14 ο  αιώνα, είχε θύρωμα από το μοναστήρι του Αγίου Φραγκίσκου. Η πόρτα δηλαδή του μοναστηριού δόθηκε σαν δώρο για να γίνει η πόρτα των στρατώνων, καθώς ο πάπας Αλέξανδρος ο πέμπτος ήταν κρητικός. Όταν ορφάνεψε από γονείς λίγο μετά το 1340, τον πήραν κοντά τους και τον μεγάλωσαν οι φραγκισκανοί μοναχοί στην Νεάπολη Λασιθίου και όταν έγινε Πάπα, από ευγνωμοσύνη έκανε αυτό το δώρο. Λεγόταν κατά κόσμον Πέτρος Φίλαργης. Ανακατασκευάστηκαν κατά τον 16 ο  αιώνα, όπου όλα τα τότε δημόσια κτίρια γνώρισαν προσθέσεις. Δεν μπορώ να πω ότι οι πέτρες που χρησιμοποιήθηκαν ως οικοδομικό υλικό, ήταν από την Κνωσό, διότι κοβόταν και ομοιόμορφες. Πιθανολογώ ότι θα ήταν από τον λαβύρινθο, στην Αγία Ειρήνη στα Σπήλια (βλέπε το μυθιστόρημα μου «Το Ξέσπασμ...
Διαβάστε περισσότερα

Το δουκικό ανάκτορο του Χάνδακα

Εικόνα
Η άγνωστη ιστορία των στοιχειωμένων ανακτόρων του Ηρακλείου   ΤΟ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΟ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ ΤΟΥ ΕΝΕΤΙΚΟΥ                                     ΧΑΝΔΑΚΑ                          --------------------------------   Χτίστηκαν στην αρχή της Ενετοκρατίας. Το ανάκτορο του δούκα, απέναντι από τον Άγιο Μάρκο την εκκλησία, δίπλα το ανάκτορου του καπιτάνο, του αρχιναυάρχου και δίπλα του γενικού προβλεπτή. Δεν ήταν το ίδιο πρόσωπο. Ο ένας ήταν αρχηγός του στόλου, αρχιναυαρχος σαν να λέμε ο επικεφαλής του στρατού των Ενετών (πεζικό και ναυτικό) και ο άλλος ο γενικός προβλεπτής ήταν ο επικεφαλής των οικονομικών και των εσωτερικών υποθέσεων της Κρήτης. Και λίγο παρακάτω ήταν η πρώτη Λότζια. Στην σειρά των ανακ...
Διαβάστε περισσότερα

Παράλληλο σύμπαν

Εικόνα
 Κι εκεί που ορίζει ο καύσωνας τη μέρα, μια μέρα που πυροβολήθηκε ο Τραμπ στο κεφαλι και τη γλύτωσε με ελαφρύ τραύμα, μου ήρθε όχι κάτι που μπορεί να αποδειχθεί σαν σκέψη, αλλά μια εικασία. Μα ανάμεσα σε όλα τα άρθρα μου, με πολλά αποδεικτικά στοιχεία, θα υπάρχει κι αυτό. Ένα ίσως. Κάτι σαν τροφή για σκέψη. Είναι γνωστό σε πολλούς το πείραμα της Φιλαδέλφειας του Αϊνστάιν που έγινε εν μέσω δευτέρου παγκόσμιου πολέμου. Το πλοίο Ελντριτζ, εξαφανίστηκε, ταξίδεψε σε άλλο λιμάνι και στο 2003, 60 χρόνια μετά. Τον Δεκέμβριο του 2002 υπήρξε μια εκπομπή στην ιδιωτική τηλεόραση του Μεγκα, που το ανέφερε. Καμία μέρα του 2003, δεν αναφέρθηκε η ξαφνική εμφάνιση ενός πλοίου, στις ελληνικές ειδήσεις. Πουθενά δεν υπήρχε το... Να το Ελντριτζ που μας έρχεται για λίγο από το 1943. Κι όμως ναύτες είχαν βγει και παρέμειναν στο 2003 για πάντα. Παρέμειναν σε ένα παράλληλο σύμπαν, σε ένα από τα ταξίδια που μπορούν να γίνουν σύμφωνα με τους νόμους της γέφυρας που περιέγραψε ο Αϊνστάιν μαζί με τον Ροζεν. Πάε...
Διαβάστε περισσότερα