Η Κρήνη Μοροζίνη

 



Το πρώτο λάθος που βλέπουμε σχετικα με αυτό το συντριβάνι στο κέντρο του Ηρακλείου, είναι η αναφορά του τίτλου του Μοροζίνη. Ήταν δούκας της Κρήτης και όχι γενικός προβλεπτής, που τόσο δεικτικά αναφέρει η πινακίδα η τοποθετημένη δίπλα στο μνημείο. Τρία ήταν τα αξιώματα της εποχής της Ενετοκρατίας, για τους επικεφαλής Ενετούς στην κτίση της Κρήτης. Ο δούκας της Κρήτης. Διορισμένοι φυσικά όλοι από την Γαληνοτάτη (Βενετία). Ο καπιτανο, ο αρχιστράτηγος, αρχιναυαρχος, το καπιτάνο παραπέμπει πάντως σε αρχιναυαρχο. Και ο γενικός προβλεπτής. Ο υπεύθυνος για τα οικονομικά και τα κοινωνικά θέματα του νησιού.
Επειδή υπήρχε πρόβλημα λειψυδρίας στην πόλη και φυσικά το νερό από τα πηγάδια δεν έφτανε και επειδή στον Γιούχτα υπήρχε πολύ νερό, σκέφτηκαν οι Ενετοί να μεταφέρουν με κάποια χτιστά κανάλια-σωληνώσεις, πάνω σε μια γέφυρα το νερό από τις πηγές αυτού του βουνού στο κέντρο της πόλης.
Και έτσι έξω από την πόλη και πέρα από την Κνωσό, εκεί που ήταν ο λαβύρινθος ο αρχαίος της Κνωσού, στην τοποθεσία Αγία Ειρήνη στα Σπήλια, φτιάχτηκε μια γέφυρα που μετέφερε πάνω της το νερό. Γι αυτό και ονομάστηκε υδατογέφυρα. Επίσης στην πλατεία Ελευθερίας υπήρχε ένα άλλο γεφύρωμα με τρείς καμάρες, που έφερνε επίσης το νερό στους στρατώνες, από μια τεράστια δεξαμενή νερού που υπήρχε δίπλα.
Και έτσι το νερό του Γιούχτα ερχόταν στην κρήνη αυτή, που από κάτω έχει εφτά διαφορετικά πέτρινα επίπεδα χτισμένα,τα οποία λειτουργούσαν ως υδραγωγείο, για να αναβλύζει το νερό επάνω και να βγαίνει μέσα από τον σωλήνα που υπήρχε στο στόμα καθενός από τους 4 λέοντες που πλαισίωναν τις 8 λεκάνες του συντιβανιού. Μέσα στο συντριβάνι και έξω από αυτό υπάρχουν ανοίγματα στο δάπεδο ,καλυμμένα με πράσινα τζάμια, στα οποία φαίνονται ακριβώς αυτά τα τμήματα του πάλαι ποτέ υπόγειου υδραγωγείου.
Σε αυτές τις λεκάνες πήγαιναν με πήλινα δοχεία, κανάτες οι νοικοκυρές και γέμιζαν νερό. Δεν υπήρχε το σημερινό γύρω γύρω πλαίσιο το πλυμμηρισμένο με νερό. Τότε οι άνθρωποι ανέβαιναν πάνω στο μνημείο και έσκυβαν για να πάρουν νερό από μέσα. Επίσης κάτω χαμηλά στο μνημείο σχηματίζονταν και μικρές φυσικές λεκάνες-γούρνες, οι οποίες χρησίμευαν για να πίνουν νερό τα ζώα, τα άλογα κυρίως με τα οποία μετακινούνταν οι διαβάτες και οι έμποροι, οι στρατιώτες κτλ.
Το μνημείο επάνω από τα λιοντάρια, είχε ένα μεγάλο και ψηλό άγαλμα του Ποσειδώνα, που ήταν ο Θεός της θάλασσας, άρα και Θεός του νερού. Ένας πολύ όμορφος συμβολισμός, αν σκεφτεί κανείς, πως εφόσον στο βουνό ανάβλυζε νερό σε πηγές αυτό θα μπορούσαμε να πούμε ότι ήταν ένα "θεόσταλτο" δώρο για την πόλη. Και πραγματικά το μνημείο αυτό δεν ήταν ένα απλό συντριβάνι,αλλά ένα έργο τέχνης, που όλοι θαυμάζουν ως σήμερα. Εγκαινιάστηκε το 1628 ατις 25 Μαϊου, που ήταν η μέρα της γιορτής του Αγίου Μάρκου στη Βενετία. Και όχι στα 1629, που είναι το δεύτερο λάθος της πινακίδας.
Δυστυχώς αυτό το άγαλμα έπεσε και έσπασε, το πιο πιθανό σε κάποιο σεισμό θεωρώ εγώ. Καθώς ήταν μεγάλο και σε δυνατή δόνηση θα μπορούσε να ξεκολλήσει και να πέσει.

Την εποχη του κρητικού πολέμου, της πολιορκίας του Χανδακα από τους Τούρκους, αυτοί έκοψαν την τροφοδοσία με νερό της κρήνης, για να αναγκάσουν τους Καστρινούς να παραδοθούν. Αλλά τότε οι Ενετοί έχτισαν μια άλλη πηγή, που συγκεντρωνε το νερό από τα πηγάδια και κάθε αλλη πηγή νερού της πολης, και ονομαστηκε αυτή κρήνη Πριούλι ή αλλιώς κρήνη του Δελημάρκου. Και έτσι ο Χανδακας δεν έμεινε απο νερό. 

Επί Τουρκοκρατίας την κρήνη την έκλεισαν γύρω γύρω και πάνω με ένα περίκλεισμα, σαν ένα περίπτερο μικρό γύρω γύρω με περιστύλιο. Το συνήθιζαν οι Οθωμανοί να το κάνουν αυτό στα μνημεία τους και επιπλέον προστάτευε έτσι από το να πέσουν φύλλα, σκόνες, και άλλα σκουπίδια μέσα στο συντριβάνι. Άρα και το νερό είναι πιο καθαρό. Έτσι φυσικά αποφεύγονταν και ασθένειες. 



Όταν έφυγαν οι Τούρκοι, οι Έλληνες γκρέμισαν το περίπτερο αυτό και πάνω από τα λιοντάρια μια μικρή χτιστή λεκανίτσα υπάρχει σήμερα που ποτίζονται τα περιστέρια και ότι άλλα πουλιά υπάρχουν. 
Ήδη στα 1920 βλέπουμε στη φωτογραφία παρακάτω του Fred Boissonas, που ήταν Ελβετός φωτογράφος, το μνημείο να έχει αποκατασταθεί, δεν υπάρχει όμως ακόμα το συντριβάνι που δημιουργήθηκε γύρω από το μνημείο στα σύγχρονα χρόνια.


Το νερό σήμερα είναι μια ανακύκλωση νερού ύδρευσης που τοποθετεί ο δήμος Ηρακλείου στο μνημείο και δεν έρχεται πλέον από τον Γιούχτα και φυσικά δεν είναι πόσιμο για τους ανθρώπους.


Πηγές:




Σχόλια

Δημοσίευση σχολίου

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

The old venitian palace of capitano- a new classical hotel now-Youth Hostel Heraklion/ Το νεοκλασσικό ξενοδοχείο της οδού Λόρδου Βύρωνος

Εικόνα
  Down from Morozini fountain inside what is now Theotokopoulos park , there were running 2 Venetian palaces during Venetian occupation in Heraklion, Crete, the city so called Handakas at that time.  The first on the left side while we are getting down Theotokopoulou street, the Palace of the Venetian duke and on the right the palace of capitano (commander in chied). Turning the corner of Theotokopoulou street on Lord Byron's streer (Lordou Vyronos) on the corner, there is the new classical house been founded inside the borders of the Venetian palace of capitano, and in number 5, there is the second new classiacal building, which is also sited inside the borders of the capitano palace, and like the other one, it is also build with the stones taken from the capitano palace after that was abonded and demolished by earthquakes during 19th century.  In our time there is a hotel named Youth hostel Heraklion, and you can see how it is inside in the photos above. Operating as a hostel sin
Διαβάστε περισσότερα

Το δουκικό ανάκτορο του Χάνδακα

Εικόνα
Η άγνωστη ιστορία των στοιχειωμένων ανακτόρων του Ηρακλείου   ΤΟ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΟ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ ΤΟΥ ΕΝΕΤΙΚΟΥ                                     ΧΑΝΔΑΚΑ                          --------------------------------   Χτίστηκαν στην αρχή της Ενετοκρατίας. Το ανάκτορο του δούκα, απέναντι από τον Άγιο Μάρκο την εκκλησία, δίπλα το ανάκτορου του καπιτάνο, του αρχιναυάρχου και δίπλα του γενικού προβλεπτή. Δεν ήταν το ίδιο πρόσωπο. Ο ένας ήταν αρχηγός του στόλου, αρχιναυαρχος σαν να λέμε ο επικεφαλής του στρατού των Ενετών (πεζικό και ναυτικό) και ο άλλος ο γενικός προβλεπτής ήταν ο επικεφαλής των οικονομικών και των εσωτερικών υποθέσεων της Κρήτης. Και λίγο παρακάτω ήταν η πρώτη Λότζια. Στην σειρά των ανακτόρων, κι όχι απέναντι που είναι σήμερα. Στη μακέτα του Χάνδακα (που υπάρχει στο ΙΜΚ) σημείωσα ακριβώς τις θέσεις. Με μωβ ήταν η είσοδος του ανακτόρου. Στο πράσινο είναι το σημερινό νεοκλασικό της οδού Θεοτοκοπούλου. Με κόκκινο σημειώνω το κτίσμα εντός του αίθριου, που υπολογίζω ότι ήταν ακριβώς το δυτι
Διαβάστε περισσότερα

Το νεοκλασικό της οδού Θεοτοκοπούλου

Εικόνα
  A τελιέ Ντάντε- To νεοκλασικό κτίριο της οδού Θεοτοκοπούλου Η ιστορία   Είμαι εδώ 7 αιώνες. Το όνομά μου είναι Ντάντε, όπως του παλιού και διάσημου Ντάντε Αλιγκιέρι. Και ζω εδώ από τον Μεσαίωνα. Και ζω συνέχεια. Είμαι ένα ατελιέ, υψηλής ραπτικής και ένα όμορφο και μοναδικό από πάνω σπίτι. Ζω χτισμένος στην οδό Θεοτοκοπούλου, τον πιο παλιό μαζί με την ρούγα μαΐστρα, δρόμο στο Χάνδακα. Εδώ που βρίσκομαι εγώ όταν το Ηράκλειο ήταν βυζαντινό, περνούσε το βυζαντινό τείχος. Το ανατολικό ακρόπνοο της βυζαντινής πόλης. Ύστερα ήρθαν κι έκαναν κατάληψη οι Άραβες, κι από δω από αυτό το κομμάτι των τειχών στη θάλασσα, λαγούμια έσκαψε ο στρατός του Νικηφόρου Φωκά και έπεσε κομμάτι των τειχών και μπήκε ο αυτοκράτορας απελευθερωτής. Κι ένα κομμάτι από εκείνες τις πέτρες, λέει ο τωρινός μου ιδιοκτήτης και ένοικος, πήρανε για να με χτίσουν. Και σφήνωσαν τις πέτρες μου, τη μια με την άλλη και με χτίσανε, γύρω στο 1260, πενήντα σχεδόν χρόνια αφότου ο Χάνδακας είχε παραδοθεί από τον βυ
Διαβάστε περισσότερα